“Oh soul,
you worry too much.
You have seen your own strength.
You have seen your own beauty.
You have seen your golden wings.
Of anything less,
why do you worry?
You are in truth
the soul, of the soul, of the soul.”
“You were born with wings. Why prefer to crawl through life?”
"Start a huge, foolish project, like Noah…it makes absolutely no difference what people think of you." — Mawlana Jalal-al-Din Rumi
The following study was written by soror Julie Scott GM; for an English translation of which please refer to her full article in the Rosicrucian Digest # 1, 2010.
Clémence Isaure: De Gouden ISIS van de Rozekruisers
Isis was in augustus 1909 in een van haar vele gedaanten aanwezig bij de overdracht van de Rose+Croix Traditie van de Rozekruisers van Toulouse aan H. Spencer Lewis en de Rozekruisers Orde AMORC. Grootmeester Julie Scott brengt hier in kaart hoe het fascinerende verhaal van deze Gouden Isis is verlopen van de Middeleeuwen tot het begin van deze fase van het Rozekruiserswerk.
In 1909 stond een jonge H. Spencer Lewis voor het schilderij “De Verschijning van Clémence Isaure (Gouden Isis) aan de Troubadours”, mijmerend over de mystieke betekenis ervan. Op dat moment maakte de Grootmeester van de Rozekruisers van Toulouse zich aan hem bekend en leidde hem naar de volgende stap in zijn inwijding in de Rozekruiserstraditie, die uiteindelijk leidde tot het vestigen van de Rozekruisers Orde AMORC.
Waarom koos de Grootmeester ervoor om zich op deze plek – de Hal der Illusteren in het Capitool (stadhuis) van Toulouse, en voor dit schilderij – te vertonen aan de Amerikaanse mysticus, die later de Rozekruiserstraditie in Amerika opnieuw zou vestigen als de Aloude Mystieke Orde Rosae Crucis? Het antwoord gaat terug op de aloude tradities van de mysterieën, voortgezet door onze Orde en zo prachtig weergegeven in dit schilderij.
Wie was Clémence Isaure?
De naam Clémence betekent clementie of genade, en Isaure betekent Isis van Goud, ofwel Gouden Isis. Diverse bronnen beschrijven Clémence Isaure als iemand die werkelijk bestaan heeft en in het gebied van Oc woonde (Languedoc). Zij was van een zeldzame en inspirerende schoonheid en talent. Anderen beweren dat zij een fictieve persoonlijkheid is, geschapen om de vrouwelijke tradities en eerdere tijdperken voort te zetten.
Volgens de legende legde Clémence Isaure na de dood van haar geliefde troubadour, die haar via zijn gezangen prees en die zij aanbad, een gelofte van kuisheid en zwijgzaamheid af. Voor zij daar echter toe overging, deed zij een gift aan een fonds voor de stad Toulouse, met de bedoeling de dichtwedstrijden van de Gai Savoir, een dichterlijk genootschap dat in 1323 werd opgericht, weer in te voeren via een nieuwe groepering getiteld Académie des Jeux Floraux (Academie der Bloemenspelen).
Clémence Isaure symboliseerde edele actie, schoonheid en wijsheid die door de dichtkunst werden geïnspireerd. Bovenal vertegenwoordigde zij het voortzetten van de aloude mysteriën, met name welke geassocieerd werden met het vrouwelijke en in het bijzonder met de godin Isis.
Het mysterieuze gebied van Oc.
In de Middeleeuwen werden de zuidelijke helft van wat nu Frankrijk is, plus delen van Spanje en Monaco, Occitanië genoemd, ofwel het gebied van Oc. Tegenwoordig noemt men dit de Languedoc (de taal van Oc), ofwel L’Occitanie. De levendige Occitaanse cultuur verleende man en vrouw gelijke rechten, moedigde begrip en dialoog aan tussen alle geloofsrichtingen, gaf haar burgers uitstekende scholing en was zeer vredelievend en welvarend.
De eerste versies van de kabbala – die hevig leunden op oudere mystieke tradities – kwamen in de vroege twaalfde eeuw uit dit gebied. In het begin van de elfde eeuw woonden ook de Katharen, een sekte van christelijke mystici wier leerstellingen hoogstwaarschijnlijk zijn terug te voeren op de tradities van het oude Europa en het manicheïsme (Perzische gnostiek), in de Languedoc en in andere delen van Europa.
De koningen van Noord-Frankrijk (in die tijd een afzonderlijk land) en de Rooms-Katholieke kerk waren uit op de rijkdom, het land en de bekeerlingen van de Languedoc, met name de Katharen. Daarom spanden deze twee machtige krachten samen tegen de bevolking van Oc, wat in de dertiende eeuw resulteerde in hun vervolging en bijna de teloorgang van de Occitaanse tradities, althans in de openbaarheid. Gedurende een twintigjarige kruistocht tegen de Albigenzen en de daaropvolgende eeuwenlange Inquisitie zijn toen mogelijk zo’n 500.000 mensen uit de Languedoc vermoord, onder wie christenen, joden en mystici.
De troubadours die in de taal van Oc zongen, vonden een versluierde manier de Occitaanse tradities en hun bron – de aloude mysteriën – voort te zetten via een dichterlijk symbolisme. Terwijl zij leken te zingen over de liefde van een man voor een vrouw, verwezen zij in werkelijkheid naar de wetten der spirituele liefde. Zij gaven uitdrukking aan de zegening van het een worden met het Goddelijke, en aan de vrede die van dit samengaan het gevolg is. Een van de symbolen die de troubadours gebruikten om het innerlijk verlangen van de ziel naar deze mystieke eenwording weer te geven, was de roos.
Een soortgelijke werkwijze zien we ook in Italië bij de Fede Santa en de Fedeli d'Amore (zie ook The Rosicrucian Chronicles of Pater Cathare, deel 1).
De Gai Savoir en Jeux Floraux
Na de intense vervolging in het gebied stichtten in 1323 zeven personen, bekend als de zeven troubadours, in Toulouse een mystiek genootschap genaamd de Gai Savoir, wat gelukkige kennis betekent. De exoterische missie van dit genootschap was de wereld via de dichtkunst gelukkiger en beter te maken. Hoewel die versluierd was, was de esoterische betekenis van hun poëzie duidelijk voor iedereen die daarvoor ontvankelijk was.
In 1324 lieten de zeven troubadours een brief uitgaan naar alle dichters in de Languedoc, waarmee zij hen uitnodigden om hun poëzie in de komende meimaand tijdens een wedstrijd naar voren te brengen. Het panel van zeven rechters koos de winnaars die een viooltje uitgereikt kregen(waarvan de kleur symbool staat voor de hoogste mystieke graad), een goudsbloem (die het filosofisch goud vertegenwoordigt) en een wilde roos.
De Gai Savoir opereerde als een orde, met een filosofie en met regels die zij de wetten der liefde noemde. Zij gaarde oude mystieke tradities bijeen die gedurende de eeuwen verspreid waren geraakt, bracht ze op orde en legde deze op discrete wijze vast.
Gedurende de godsdienstoorlogen in Frankrijk in de zestiende eeuw (een eeuw van vreselijke oorlogen tussen de Franse katholieken en protestantse Hugenoten), begon de Gai Savoir een slapend bestaan te leiden. Later dook de groep weer op in de form van de Jeux Floraux, met de allegorische ontdekking van een tombe, vergelijkbaar met de manier waarop de tombe van Christian Rosenkreuz gevonden en geopend werd.
De tombe die in Toulouse werd ontdekt , was die van Clémence Isaure de allegorische stichtster van de Jeux Floraux. In deze tombe werden ook bloemen aangetroffen, een verwijzing naar de bloemen prijzen die eerder door de Gai Savoir werden uitgereikt. De basiliek waar de tombe – naar men zegt – staat, genaamd La Dourade, vormde de locatie van de eerste temple der Visigoten in Gallië, die voorheen gewijd was aan Minerva (Isis). Heden is hij gewijd aan de zwarte madonna, met de prachtig standbeeld van haar, dat uitkijkt over de hoofdkapel.
De Rozekruisers kondigen hun aanwezigheid in Frankrijk aan
Volgend op de publicatie van de drie Rozekruisersmanifesten in 1614, 1615 en 1616, kondigden de rozekruisers in 1623 hun aanwezigheid in Frankrijk aan, door in Parijs geheimzinnige, tot de verbeelding sprekende posters te plakken om te beginnen met:
« Nous, députés du Collège principal de la Rose-Croix, faisons séjour visible et invisible en cette ville par la grâce du Très-Haut, vers Lequel se tourne le cœur des Justes. Nous montrons et enseignons à parler, sans livres ni marques, toutes sortes de langues des pays où nous voulons être pour tirer les hommes, nos semblables, d'erreur de mort.
al snel gevolgd door een tweede aankondiging met:
S'il prend envie à quelqu'un de nous voir par curiosité seulement, il ne communiquera jamais avec nous, mais si la volonté le porte réellement à s'inscrire sur le registre de notre Confraternité, nous, qui jugeons des pensées, lui ferons voir la vérité de nos promesses ; tellement que nous ne mettons point le lieu de notre demeure en cette cité, puisque les pensées jointes à la volonté réelle du lecteur seront capables de nous faire connaître de lui, et lui de nous ».
Hierna en door de invloed van de Verlichting, Napoleon en de Egyptosofie, De Vrijmetselarij, het Martinisme, de Theosofie, het Magnetisme en andere tradities, gaf de tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste eeuw een bloeiende toename van Rozekruisers Orden in Frankrijk te zien. Hieronder vallen de Rose+Croix van Toulouse (in de Languedoc) en de Rose+Croix van Frankrijk.
Clémence Isaure – het schilderij
De Rose+Croix van Frankrijk organiseerden van 1892 tot 1897 in Parijs de Salons de la Rose+Croix. Zij deden dit onder leiding van Joséphin Péladan, die sterke banden had met de Jeux Foraux en de Rose+Croix van Toulouse. Deze salons, die ieder jaar tienduizenden gasten ontvingen, brachten muziek en Rozekruisersrituelen, maar ook kunst. De bekende componist en Rozekruiser Erik Satie werd in het begin van de jaren negentig (negentiende eeuw) tot muzikaal leider van de Orde der Rose+Croix benoemd. Claude Debussy, een vriend van Satie en een van de grootste componisten van Frankrijk, was eveneens Rozekruiser.
De Rozekruiser Salons stelden de werken van vele schilders van de beweging der symbolisten ten toon, onder wie Henri Martin uit Toulouse, wiens schilderijen in 1892 werden tentoongesteld. In het zelfde jaar kreeg Martin de opdracht om een aantal schilderijen te vervaardigen voor de Hal de Illusteren in het Capitool van Toulouse. Als thema koos hij… de Jeux Floraux.
Een van de schilderijen is de Verschijning van Clémence Isaure aan de Troubadours. Daarin toont Clémence Isaure de zeven troubadours het handvest van de Jeux Floraux, waarin opgenomen de roos en het kruis. Zij wordt begeleid door drie muzen en de godin Minerva, de Egyptische Isis.
H. Spencer Lewis en de Verschijning van Clémence Isaure aan de Troubadours
In 1908 had de toen 24-jarige H. Spencer Lewis een mystieke ervaring waarbij aan hem werd opgedragen op zoek te gaan naar de Rozekruisers in Frankrijk. Omdat hij niet precies wist waar hij moest beginnen, schreef hij een Parijse boekhandelaar aan, die hem kort tevoren een catalogus van mystieke boeken had toegestuurd met de vraag of hij hem bij zijn speurtocht behulpzaam wilde zijn. De boekhandelaar deed Lewis het voorstel om naar Parijs te komen.
Na vele synchronistische gebeurtenissen kon H. Spencer Lewis een half jaar later afreizen naar Parijs. Nadat hij de boekhandelaar had ontmoet en in vele Franse steden veel onderzoeken en beproevingen had doorstaan, werd hem op geheimzinnige wijze een briefje overhandigd dat hem liet weten dat hij op een bepaald tijdstip naar de Hal der Illusteren in Toulouse moest gaan. Hij mocht hier met niemand over spreken.
Op de afgesproken dag stond hij daar in stilte voor het schilderij na de denken over de mystieke betekenis ervan. Iemand in de galerij maakte een (Rozekruisers)teken dat hij al op andere momenten van zijn reis had gezien. H. Spencer Lewis zei tegen hem : “Neem me niet kwalijk, monsieur, maar ik heb het idee dat ik hier een heer aanspreek die informatie heeft voor iemand die Licht zoekt.”
De man antwoordde met “ja” in het Frans en vroeg hem, waarom hij nu net dit schilderij stond te bestuderen. HSL antwoordde hierop: “Omdat, monsieur, het prachtig en wonderbaarlijk is en datgene lijkt weer te geven waar ik voor sta. Ik zie er een zeer geheimzinnige betekenis in, een symbool van …”
Tevreden met dit antwoord gaf de man Lewis toen een briefje met instructies voor zijn verdere handelen. Deze man was de Grootmeester van de Rose+Croix van Toulouse. Vermoedelijk was het Clovis Lasalle, een zeer bekend fotograaf (van historische gebouwen en documenten in archieven) en mysticus in Toulouse. Via de Rozekruisers van Toulouse, de Jeux Foraux en de Société Archéologique du Midi, had Grootmeester Lasalle banden met degenen die Spencer Lewis naar zijn inwijdingsreis hadden geleid, dus ook met de Parijse boekhandelaar en degenen die H. Spencer Lewis later in de Rozekruiserstraditie zouden inwijden.
In een Rozekruisers Loge in een oud kasteeltje buiten Toulouse, ontving Lewis op 12 augustus 1909 te middernacht zijn mystieke inwijding in de Rozekruisers traditie. Hier aanvaardde hij ook het privilege de Rozekruiserstraditie opnieuw in Amerika te vestigen, en daarmee de oude mysteriën voort te zetten die er zo substantieel aan hadden bijgedragen, prachtig gesymboliseerd door de inspirerende beeltenis van Clémence Isaure;
The Rosicrucian Golden Isis.
